Bánh ít lá gai là một trong những đặc sản tại miền đất võ Bình Định, loại bánh thơn ngon mà dân dã này luôn có mặt trên các mâm cỗ dâng lên trong những ngày lễ và được gọi là Bánh Lễ.
Nhìn vẻ bề ngoài bánh ít lá gai có hình dạng như các kim tự tháp đều các cạnh với màu xanh ngát của lá chuối. Bên trong lớp vỏ lá chuối đó là chiếc bánh hình tròn có màu sẫm được làm bằng bột và điểm xung quanh là những hạt vừng lốm đốm. Bên trong là lớp nhân bánh với đa dạng các loại nguyên liệu như đỗ, dừa, gừng, đường...khi ăn tạo nên một cảm giác dẻo ngọt của lớp vỏ bánh và thơm nồng béo ngậy của gừng và dừa trong nhân bánh.
 |
| Bánh ít lá gai đặc sản Bình Định |
Để làm được những chiếc bánh ít lá gai như vậy đòi hỏi những người thợ làm bánh phải có kinh nghiệm và sự tỷ mỉ trong từng công đoạn làm bánh. Và chắc hẳn những ai yêu thích nghề làm bánh này mới có đủ sự kiên nhẫn để tạo nên những chiếc bánh giản dị mà rất tuyệt vời này.
Làm những chiếc bánh ít lá gai này cần phải trải qua 3 công đoạn chính được gọi tắt là làm vỏ bánh, làm nhân bánh, và gói bánh. Mỗi công đoạn sẽ đảm nhận một vài trò quan trong để quyết định xem chiếc bánh có ngon và hình dạng có bắt mắt hay không.
 |
| Nguyên liệu làm bánh ít lá gai Bình Định |
Bước 1 : Làm vỏ bánh
Vỏ bánh được làm bằng nguyên liệu chính là bột gạo nếp và lá gai hình trái tim.
Nếp dùng để làm bánh thì phải là nếp mới, thơm được vo thật kỹ và ngâm nước trước vài giờ hoặc có thể vo gạo lúc trước khi đi ngủ và ngâm qua đêm luôn. Sau khi ngâm xong gạo nếp được say thành bột và ép bỏ bớt nước đi để có được một khối bột dẻo.
Lá gai khi chế biến được người thợ nhặt sạch sẽ, cắt bỏ phần cuống lá và gân lá. Rửa thật sạch lá gai và cho vào luộc chín nhừ. Sau đó vớt ra thái thành từng sợi nhỏ và cho vào cối giã cho thật nhuyễn. Khâu giã lá được coi là khâu quan trong nhất, lá gai phải được giã thật nhuyễn thì khi làm bánh mới ngon và mịn.
Khi đã xong phần bột nếp và lá gai thì sẽ trộn đều hỗn hợp bột, lá gai và cho thêm đường với tỷ lệ nhất định. Nhào bột nhiều lần cho bột thật dẻo, rồi cho bột vào cối giã nhuyễn. Trước khi cho bột vào cối giã thì thoa một lớp dầu ăn quanh lòng cối để bột khỏi bị dính và khi nặn bánh sẽ bóng bẩy và mịn màng hơn. Lượng dầu ăn cho vào được tính toán tỷ mỉ sao cho bánh khi làm xong ăn sẽ không có cảm giác ngán. Sau đó khối bột to được chia thành nhiều cục bột nhỏ.
Nếp dùng để làm bánh thì phải là nếp mới, thơm được vo thật kỹ và ngâm nước trước vài giờ hoặc có thể vo gạo lúc trước khi đi ngủ và ngâm qua đêm luôn. Sau khi ngâm xong gạo nếp được say thành bột và ép bỏ bớt nước đi để có được một khối bột dẻo.
Lá gai khi chế biến được người thợ nhặt sạch sẽ, cắt bỏ phần cuống lá và gân lá. Rửa thật sạch lá gai và cho vào luộc chín nhừ. Sau đó vớt ra thái thành từng sợi nhỏ và cho vào cối giã cho thật nhuyễn. Khâu giã lá được coi là khâu quan trong nhất, lá gai phải được giã thật nhuyễn thì khi làm bánh mới ngon và mịn.
Khi đã xong phần bột nếp và lá gai thì sẽ trộn đều hỗn hợp bột, lá gai và cho thêm đường với tỷ lệ nhất định. Nhào bột nhiều lần cho bột thật dẻo, rồi cho bột vào cối giã nhuyễn. Trước khi cho bột vào cối giã thì thoa một lớp dầu ăn quanh lòng cối để bột khỏi bị dính và khi nặn bánh sẽ bóng bẩy và mịn màng hơn. Lượng dầu ăn cho vào được tính toán tỷ mỉ sao cho bánh khi làm xong ăn sẽ không có cảm giác ngán. Sau đó khối bột to được chia thành nhiều cục bột nhỏ.
 |
| Bột làm vỏ bánh ít lá gai Bình Định |
Bước 2 : Nhân bánh
Nhân bánh lá phần quan trọng được coi như linh hồn của chiếc bánh khi phần lớn hương vị thơm ngon của bánh đều tập trung hết tại đây. Phần nhân bánh gồm có những nguyên liệu như cơm dừa, đỗ xanh, gừng và đường hòa chung với nhau tạo thành.
Để phần nhân bánh được ngon thì phải lựa chọn cơm dừa mềm xốp của những trái dừa ngon vừa phải không quá non cũng như quá già. Sau đó nạo phần cơm dừa thành sợi và cho vào nấu chung với đường và một chút gừng cho đến khi khô lại là được.
Đậu xanh sau khi ngâm mềm và tách hết vỏ sẽ được nấu chín và cho vào cối giã nhuyễn. Tiếp đến trộn đều với đường với gừng với tỷ lệ chuẩn nhất để bánh không bị ngọt quá cũng như nhạt quá.
Bước 3 : Gói bánh
Sau khi chuẩn bị xong phần vỏ bánh và nhân bánh thì sẽ bắt đầu vào công đoạn tạo hình cho những chiếc bánh. Đây là công đoạn đơn giản nhất nhưng lại yêu cầu khéo léo cao để những chiếc bánh được gọn gàng và đẹp mắt.
 |
| Cách gói bánh ít lá gai Bình Định |
Phần bột nhỏ được dàn mỏng ra và cho nhân bánh vào giữa, sau đó cuôn tròn lại và gói trong những mảnh lá chuối và được gói như những kim tự tháp.
Với vị ngọt của đường, dẻo thơm của bột gạo nếp trộn với lá gai, vị béo của dầu và dừa, vị cay nông hấp dẫn của gừng tại nên một hương vị đặc trưng riêng biệt.
Bánh ít lá gai Bình Định là loại bánh làm nổi lên tính cách của con người Bình Định, mộc mạc, chân chất nhưng lại uy hùng và ấm áp lòng người.
Tại Bình Định bánh ít lá gai luôn có mặt trong các dịp đại lễ hoặc các nghi lễ quan trong khác đủ cho ta thấy được ý nghĩa quan trong của loại bánh ít lá gai này trong phong tục của người dân nơi đây.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét